Dit kun je doen als er na het overlijden van een dierbare geen testament is

Wanneer een dierbare overlijdt, komt er veel op je af. Naast het verdriet en de emotionele verwerking, dienen er ook praktische zaken geregeld te worden. Eén van de belangrijkste vragen die kan opkomen, is hoe de nalatenschap verdeeld wordt als er geen testament is. Dit kan voor onzekerheid zorgen, vooral als niet meteen duidelijk is wie recht heeft op wat. Er zijn duidelijke regels in Nederland die bepalen wat er gebeurt in zo’n situatie. Op deze pagina lees je er meer over.

Wie erft wat als er geen testament is?

Als iemand overlijdt zonder testament, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. De wettelijke verdeling is dan van kracht. Dit betekent dat de echtgenoot of geregistreerd partner en eventuele kinderen de erfgenamen zijn. De partner krijgt in dat geval het volledige beheer over de erfenis, terwijl de kinderen hun erfdeel pas ontvangen wanneer de langstlevende ouder overlijdt. Zijn er geen kinderen of partner? Dan gaan de bezittingen naar familieleden, zoals ouders, broers en zussen. Het kan lastig zijn als de verdeling anders uitpakt dan wat de overledene misschien gewild zou hebben. Zonder testament is er weinig ruimte om daar iets aan te veranderen. Daarom is het belangrijk om te begrijpen hoe de wet werkt en welke stappen je kunt zetten.

Wat doet een notaris als er geen testament is?

Een notaris kan helpen om de nalatenschap in goede banen te leiden. Als er geen testament is, kan de notaris een verklaring van erfrecht opstellen. Dit is een officieel document waarin staat wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is om de nalatenschap af te handelen. Banken en andere instanties vragen vaak om deze verklaring voordat ze toegang geven tot bankrekeningen of andere bezittingen van de overledene. Een notaris kan ook helpen bij het in kaart brengen van de bezittingen en schulden. Dit is belangrijk omdat erfgenamen niet alleen recht hebben op de bezittingen, maar ook aansprakelijk kunnen zijn voor eventuele schulden. Het is dus verstandig om goed te laten uitzoeken wat de financiële situatie is voordat je de erfenis accepteert.

Wat kun je doen met schulden als er geen testament is?

Soms zijn er niet alleen bezittingen, maar ook schulden. Erfgenamen erven niet alleen het positieve vermogen, maar ook de financiële verplichtingen. Als er geen testament is, kunnen schulden een lastige kwestie zijn. Het is mogelijk om een nalatenschap beneficiair te aanvaarden. Dit betekent dat je alleen de erfenis accepteert als er een positief saldo overblijft na aftrek van alle schulden. Een andere optie is om de erfenis volledig te verwerpen. Dit kan een betere keuze zijn als er veel schulden zijn en er geen financiële voordelen tegenover staan. Het verwerpen van een erfenis moet officieel geregeld worden bij de rechtbank. Dit voorkomt dat erfgenamen later nog geconfronteerd worden met onverwachte schuldeisers.

Hoe werkt de verdeling als er geen duidelijke laatste wens is?

Zonder testament geldt de wettelijke verdeling, maar in sommige situaties kan dit voor conflicten zorgen. Bijvoorbeeld als er sprake is van stiefkinderen of onduidelijkheid over bepaalde bezittingen. In zulke gevallen is overleg tussen de erfgenamen onmisbaar. Soms lukt het om onderling afspraken te maken over de verdeling, maar als dat niet mogelijk is, kan een mediator of notaris uitkomst bieden. Erfgenamen kunnen samen besluiten om bepaalde bezittingen te verkopen en de opbrengst te verdelen. Als er onenigheid ontstaat, kan een rechter worden ingeschakeld om een beslissing te nemen. Dit kan een langdurig en duur proces zijn, dus het is altijd beter om tot een gezamenlijke oplossing te komen als dat mogelijk is.

Emotionele en praktische afhandeling van de nalatenschap

Naast de financiële en juridische kant van een nalatenschap, is er ook de emotionele impact. Het verdelen van spullen, het leegmaken van een woning en het afwikkelen van administratieve zaken kunnen zwaar wegen op nabestaanden. Zeker als er geen testament is en niet duidelijk is wat de overledene gewild zou hebben. Het helpt om met elkaar in gesprek te blijven en te overleggen over de beste aanpak. Het kan ook fijn zijn om iemand van buitenaf in te schakelen, zoals een boedelruimer of een professionele bemiddelaar. Zo voorkom je dat emoties de overhand nemen en de afwikkeling lastiger maken.

Voorkom problemen door zelf een testament op te stellen

De afwikkeling van een nalatenschap kan ingewikkeld zijn, vooral als er geen testament is. Als je zelf wil voorkomen dat je nabestaanden in een onzekere situatie terechtkomen, is het verstandig om op tijd een testament op te stellen. Dit geeft je de mogelijkheid om zelf te bepalen wie wat krijgt en voorkomt mogelijke conflicten. Een testament laten opstellen hoeft niet ingewikkeld of duur te zijn. Een notaris kan hierin adviseren en ervoor zorgen dat je wensen juridisch goed worden vastgelegd. Op die manier weet je zeker dat je nalatenschap op de juiste manier wordt verdeeld en je dierbaren niet voor onverwachte problemen komen te staan.

Als je toch bezig bent met de administratie, kun je er meteen over nadenken om een overlijdensrisicoverzekering af te sluiten. Op onze website kun je verschillende verzekeraars met elkaar vergelijken.

Wat kun je doen als je twijfelt over de afwikkeling zonder testament?

Het ontbreken van een testament hoeft geen groot probleem te zijn, maar het kan de afwikkeling wel vervelender maken. Als je twijfelt over wat je het beste kunt doen, is het een goed idee om juridisch advies in te winnen. Een notaris of erfrechtspecialist kan helpen om inzicht te krijgen in de situatie om de beste stappen te bepalen. In een tijd van verlies en verdriet is het fijn om te weten dat er duidelijke regels zijn die de afhandeling van een nalatenschap regelen.